Ποιος άνθρωπος σας επηρέασε καταλυτικά ώστε να αισθανθείτε και την ανάγκη να αφιερωθείτε στον Θεό; Συνέβη κάποιο γεγονός;
Είναι κανείς πώς μεγαλώνει βέβαια. Η οικογένειά μου ήταν μέσα στην Εκκλησία. Αλλά το κυριότερο πρόσωπο που με επηρέασε ήταν στο Μαρούσι που μεγάλωσα. Ζούσε ένας Άγιος ιερέας, ο πατήρ Αθανάσιος Χαμακιώτης. Και από μικρό παιδί άκουγα ιστορίες γι’ αυτόν. Τον γνώρισα βέβαια κιόλας. ‘Ηταν πάρα πολύ φιλάνθρωπος, ήταν πολύ ελεήμων, οι τσέπες ήταν πάντα άδειες και όπου υπήρχε πόνος, υπήρχε αρρώστια, ήταν ο πρώτος που έτρεχε. Το εκκλησάκι του ήταν η Νερατζιώτισσα. Θα έχετε ακούσει εκεί κοντά στο Ολυμπιακό Στάδιο βρίσκεται.
Ένα παλιό εκκλησάκι. Και εκεί μαζεύονταν πάρα πολύς κόσμος.
Και μάλιστα, την τελευταία φορά που τον συνάντησα ήταν και πολλοί επώνυμοι όπως ο Γιανναράς, ο Κόντογλου, ο περίφημος ζωγράφος, ο Ζήσιμος Λορεντζάτος, δηλαδή μεγάλα ονόματα. Πήγαιναν να τον συμβουλευτούν. Δεν είχε σπουδάσει τίποτα σπουδαίο. Μια μέση σχολή είχε τελειώσει. Αλλά είχε πολλή χάρη του Θεού. Και αυτό που εξέφραζε ήταν πάρα πολύ μεγάλη αγάπη για τους ανθρώπους. Αυτό εμένα με επηρέασε πάρα πολύ. Και όταν κανείς έχει ένα πρότυπο στη ζωή του, θέλει να το μιμηθεί. Είναι και άλλα πράγματα, όπως η γνωριμία με άλλους Αγίους, αργότερα τον Άγιο Παΐσιο, τον Άγιο Πορφύριο, τον Άγιο Ευφραίμ. Όλους αυτούς που γνώρισα ήταν καθοριστικοί για τη ζωή μου.
Στην νεανική σας ηλικία είχε ποτέ δοκιμαστεί η πίστη σας.
Α, βέβαια. Η πίστη, παιδιά, δοκιμάζεται μέχρι να πεθάνει ο άνθρωπος.
Υπάρχει μία ωραία ιστορία στην Παλαιά Διαθήκη , που ο Ιακώβ ο Πατριάρχης,
έχει περάσει πάρα πολλά. Διωγμένος, εξορισμένος γυρίζει στην πατρίδα του, και εκεί που κοιμάται ένα βράδυ, ξυπνάει και είναι κάποιος άνθρωπος που αρχίζει να παλεύει μαζί του. Και όλη τη νύχτα, λέει, πάλευε. Μέχρι το πρωί. Και τελικά ο άνθρωπος αυτός άφησε να τον νικήσει ο Ιακώβ. Και ήταν ο Θεός. Πάλευε, δηλαδή, όλη τη νύχτα με τον Θεό. «Πάλευε» εννοούμε συμβολικά. Η πίστη θέλει πολλή δουλειά για να εδραιωθεί μέσα μας. Και εγώ είχα ανησυχίες και έγνοιες και απιστίες και αυτά… περάσανε. Και ακόμη κάποια φορά, σου έρχεται καμιά ιδέα, μήπως όλα αυτά είναι ένα ψέμα. Δεν είναι κακό, δεν παρεξηγείται ο Θεός. Θα τα περάσετε και εσείς. Μη μένετε εκεί όμως.
Λέει κάπου ο Καζαντζάκης, ότι έψαχνε για τον Θεό, δεν ξέρω αν τον βρήκε, μάλλον δεν τον βρήκε, τέλος πάντων… Περιγράφει μία σκηνή που είναι στο Άγιο Όρος. Στο νότο στο Άγιο Όρος υπάρχει ένας βράχος τεράστιος που πέφτει κατακόρυφος στη θάλασσα. Και εκεί λοιπόν είναι σπηλιές, μικρά σπιτάκια που ζουν ασκητές, πολύ αυστηρά. Είναι οι «αναρχικοί» της Εκκλησίας. Και για να κατέβεις εκεί είναι μικρό μονοπατάκι στενό, κάτω η θάλασσα, πάνω γκρεμός, και κρατιέσαι από μία αλυσίδα για να μην πέσεις. Εγώ πήγα τρεις φορές, δεν κατάφερα να κατέβω. Σε πιάνει ίλιγγος δηλαδή. Μουγκρίζει η θάλασσα από κάτω. Λοιπόν σε αυτό το μέρος βρέθηκε ο Καζαντζάκης να πάει να βρει κάποιον ασκητή. Και πήγε στη σπηλιά του. Περιγράφει, έτσι πάρα πολύ ωραία, μέσα στο σκοτάδι πιάσανε την κουβέντα και του λέει «Τι γίνεται γέρο Μακάριε, παλεύεις ακόμα με τον διάβολο». Και απαντάει ο ασκητής «Όχι παιδί μου, βαρέθηκα κι εγώ, βαρέθηκε κι αυτός, τώρα παλεύω με τον Θεό». «Με τον Θεό;» του λέει. «Ναι» απαντά. « Και ελπίζεις να νικήσεις Γέρο Μακάριε» «Όχι παιδί μου, ελπίζω να νικηθώ». Μου έκανε φοβερή εντύπωση. Έτσι, παλεύουμε με τον Θεό και παλεύουμε με την απιστία μας. Και αυτό που θέλει ο Θεός είναι να νικηθούμε, δηλαδή να τον αγαπήσουμε, να τον πιστέψουμε.
Είναι πραγματικότητα ότι πολλοί πιστοί συμμετέχουν στη θρησκευτική λατρεία εθιμοτυπικά χωρίς να έχουν βαθιά γνώση του λόγου του Θεού. Είναι κατά τη γνώμη σας προϋπόθεση η γνώση του ευαγγελίου;
Παιδιά μου, θίγετε ένα πολύ σοβαρό θέμα. Αυτό που βλέπω τόσα χρόνια που είμαι και παπάς και επίσκοπος είναι ότι οι άνθρωποι είναι ακατήχητοι. Τα παλιά χρόνια, ξέρετε, βαφτίζονταν μεγάλοι και μεσολαβούσαν τρία χρόνια κατήχησης. Αυτό που λέμε κατηχητικό το διδάσκονταν συστηματικά τρία ολόκληρα χρόνια και έτσι, όταν γινόταν κανείς χριστιανός, ήξερε γιατί γίνεται. Σήμερα οι άνθρωποι είναι ακατήχητοι. Δεν ξέρουν γιατί πιστεύουν και συνδέουν την πίστη με τη δεισιδαιμονία. Βλέπω αυτή τη σύγχυση τη μεγάλη και πρέπει να καταλάβουμε, ότι άλλο είναι η δεισιδαιμονία και άλλο είναι η πίστη. Η πίστη είναι κάτι πολύ βαθύ. Η δεισιδαιμονία είναι κάτι από τα αρχαία χρόνια, η ειδωλολατρία, η οποία δεν έχει να πει κάτι στους ανθρώπους αλλά να τους κουκουλώσει τα προβλήματά τους.
Εγώ προσωπικά και στους ιερείς αυτό λέω, όλοι προσπαθούμε να κάνουμε κατήχηση. Τουλάχιστον να ξέρει ο άλλος, «αυτή είναι η πίστη» και να ξέρει είτε να τη δεχτεί είτε να την αρνηθεί. Να ξέρει όμως τι αρνείται.
Λένε πολλοί σήμερα «είμαι άθεος δεν πιστεύω». Μα ξέρεις τι αρνείσαι; Αυτό τον Θεό τον ξέρεις; Όχι. Μάθε τον και μετά αρνήσου τον.
Θυμάμαι μία φορά στην τηλεόραση, έναν σοφό καθηγητή πανεπιστημίου να λέει «όπως λένε τα 12 ευαγγέλια». Δεν είχε, φανταστείτε, ανοίξει καν την Αγία Γραφή. Είναι τέσσερα τα ευαγγέλια, όχι 12, αυτός τα μπέρδευε με τη Μεγάλη Εβδομάδα. Τουλάχιστον διάβασε τα και να έχεις μετά να πεις, το αρνούμαι για αυτό ή πιστεύω για αυτό. Αυτό λοιπόν είναι ένα μεγάλο θέμα και ειδικά βλέπω τα νέα παιδιά τα οποία πραγματικά είναι ακατήχητα σήμερα .
Τα κοινωνικά προβλήματα στις μέρες μας γιγαντώνονται, φτώχεια, ανεργία, προσφυγιά βρίσκονται στο προσκήνιο. Ο λαός ψάχνει στήριξη στην Εκκλησία. Ακούγονται φωνές ωστόσο που ισχυρίζονται ότι η εκκλησία πρέπει να κάνει περισσότερα. Συμφωνείτε;
Ο Χριστός είπε ότι όταν κάνεις ελεημοσύνη να μη γνωρίζει η δεξιά σου τι κάνει η αριστερά σου. Η Εκκλησία κάνει πολλά τα οποία δε φαίνονται. Σας έχει πει κανείς ότι αυτή τη στιγμή ότι από τη φτώχεια της σπουδάζει 25 παιδιά; Το έχετε ακούσει ποτέ; Δε θα σας το έλεγα, αλλά έτσι που… θέσατε το ερώτημα. Φτωχά παιδιά τα οποία ούτε ξέρετε ποια είναι και εγώ καλά – καλά δεν τα ξέρω.
Τώρα για το δεύτερο ερώτημα , έχω μια αντίθετη γνώμη ,επειδή έζησα σε μία εποχή τη δεκαετία του 50 που δεν υπήρχανε στο σπίτι μας πολλά πράγματα. Δεν υπήρχε ψυγείο, δεν υπήρχε θέρμανση, δεν υπήρχε τουαλέτα, ηλεκτρικό με το ζόρι . Αυτά τα έχω ζήσει. Αυτοκίνητο και θέρμανση είχε μόνο ο βασιλιάς τότε. Σήμερα λοιπόν, είμαστε «βασιλιάδες» που τα έχουμε όλα αυτά. Αν γυρίσεις στην Ελλάδα πριν πενήντα χρόνια θα νομίσεις ότι είναι μια τριτοκοσμική χώρα. Επομένως είμαστε σε μία εποχή αφθονίας και πολλές φορές τα προβλήματα είναι προβλήματα πολυτελείας.
Έχουμε αυξήσει ανάγκες που δεν χρειάζονται. Πηγαίνετε λέω πολλές φορές σε ανθρώπους στις τουαλέτες και μετρήστε πόσα καλλυντικά έχετε. Τα χρειάζεστε όλα αυτά τα καλλυντικά; Χρειάζεστε ένα σαμπουάν ξέρω ‘γω γιατί έχεις δέκα; Γιατί να έχεις ξέρω ‘γω είκοσι σαπούνια ή αρώματα και τέτοια. Εάν λοιπόν κανείς περιοριστεί σε αυτά που πραγματικά έχει ανάγκη, θα δείτε ότι δεν είναι έτσι τόσο άσχημα τα πράγματα ώστε να ακούμε κάθε μέρα για ακρίβεια. Παλιά δεν υπήρχε ψυγείο παιδιά. Το φαγητό δεν μπορούσες να το κρατήσεις, χάλαγε. Δεν μπορούσες να ανοίξεις το ψυγείο να έχεις το σαλάμι σου, το τυρί σου, το βούτυρο σου. Αυτά ήταν άγνωστα σε μας. Και δεν είμαι πριν 2300 χρόνια, μιλάμε για μια Ελλάδα μετά τον πόλεμο .
Ασφαλώς υπάρχουν και προβλήματα , δεν το αμφισβητώ, κυρίως όμως τα προβλήματα είναι στους ανθρώπους που έχουν κάποια αρρώστια, που είναι μια ανίατη αρρώστια, κάποιον άρρωστο παιδί, εκεί είναι τα σοβαρά προβλήματα. Μόνο αν συμβεί κάτι τέτοιο , τότε λέμε τι καλά που ήμασταν πριν . Δεν ξέρω αν φαίνομαι λίγο αιρετικός , αλλά το πιστεύω αυτό το πράγμα. Βλέπετε μία αφθονία αγαθών σήμερα στα σούπερ μάρκετ .Έναν μπακάλη είχαμε πηγαίναμε εκεί ,μας έβαζε το χρέος… Μπαίνεις στο σούπερ μάρκετ και το μάτι σου τρέχει να τα πάρεις όλα , γιατί; Για ποιο λόγο; Μετά δεν τους φτάνουν τα λεφτά…
Ποια είναι η θέση της εκκλησίας για την κρίση που διέρχεται ο θεσμός της οικογένειας γενικότερα και ειδικότερα για την τεκνοθεσία από τα ομοφυλόφιλα ζευγάρια;
Το μεγάλο πρόβλημα σήμερα στη χώρα μας, αλλά και αλλού είναι η οικογένεια. Αν έχουμε σήμερα βία, παραβατική συμπεριφορά, εγκληματικές πράξεις και τα λοιπά , αιτία είναι η οικογένεια εκατό τοις εκατό. Είμαι «δογματικός» σε αυτό. Έχω γνωρίσει στη ζωή μου παιδιά που είχαν μία ισορροπημένη οικογένεια και γίνανε και τα ίδια ισορροπημένα. Έχω γνωρίσει τη ζωή μου παιδιά που δεν είχανε μια αρμονική οικογένεια και αυτό κατέληξε σε παραβατικότητα. Έχω συγκεκριμένα περιστατικά. Πρέπει να μιλάμε ώρες.
Να σας το πω και λίγο διαφορετικά. Παίρνεις ένα αυτοκίνητο και σου λέει ο κατασκευαστής το αυτοκίνητο λειτουργεί έτσι. Πάρε το προσπέκτους, διάβασε το, έτσι θα βάλεις ταχύτητα, εδώ θα βάλεις βενζίνη, λάδια, service, κτλ . Εάν εσύ που αγόρασες στο αυτοκίνητο καινούργιο δεν το χρησιμοποιείς σωστά , δηλαδή δεν το προσέχεις και κάνεις άλλα αντί άλλων , αντί να βάζεις βενζίνη βάζεις νερό, το αυτοκίνητο θα χαλάσει. Δε θα φταίει ο κατασκευαστής όμως. Θα φταις εσύ και η ξεροκεφαλιά σου . Και εδώ το ίδιο είναι .Ο θεός έφτιαξε τον άνθρωπο να ζει σε οικογένεια. Είναι η προδιαγραφή του. Δε γίνεται διαφορετικά. Εάν δεν τηρηθεί αυτή η προδιαγραφή, δεν τιμωρεί ο θεός αλλά μόνοι μας τιμωρούμαστε, για αυτό και έχουμε τέτοια διαιρετικά στοιχεία στην κοινωνία. Ναι μεν η κυβέρνηση μπορεί να έκανε Υπουργείο Οικογένειας, αλλά βλέπω ότι δεν ασχολείται καν με την οικογένεια. Δεν ξέρω πού θα πάμε. Εδώ που κάθεστε έχουν έρθει πάρα πολλά παιδιά, συμμαθητές σας και το πρόβλημα τους είναι η οικογένεια.
Προσωπικά , από την πείρα μου, δε γίνεται ένα παιδί να μεγαλώσει χωρίς οικογένεια. Αυτό είναι και η απάντηση στο δεύτερο ερώτημα. Ξέρετε ότι το μωρό που γεννιέται είναι το πρώτο χρόνο τόσο δεμένο με τη μητέρα του, που αν το αφήσει η μητέρα για ένα εικοσιτετράωρο για οποιοδήποτε λόγο, έχει κάνει έγκλημα, γιατί το παιδί τον πρώτο χρόνο δεν αναγνωρίζει άλλο πρόσωπο από τη μητέρα του. Εάν το εγκαταλείψει για μία μέρα προκύπτει τραύμα ψυχολογικό. Μετά σιγά-σιγά θα μπει στο ρόλο ο πατέρας να ισορροπήσει το πράγμα. Και το παιδί σιγά-σιγά ταυτίζεται με το φύλο του. Αλλιώς θα έχουμε προβλήματα διάφορα, να μην τα αναφέρω τώρα και παρεξηγηθούμε.
Επιπλέον, η υιοθεσία, επειδή έχω και μία εμπειρία, είναι κάτι πάρα πολύ δύσκολο. Και αυτοί που αναλαμβάνουν την υιοθεσία να ξέρουν ότι μπαίνουν σε ένα μεγάλο λούκι. Είναι δύσκολα τα παιδιά αυτά. Δεν έχουν νιώσει την πατρική, τη μητρική αγάπη και θα «βγάλουν» προβλήματα. Επομένως αυτοί που παίρνουνε παιδί είναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν όχι ένα «κουκλάκι» που τους αρέσει, αλλά ένα παιδί με προβλήματα. Πόσο περισσότερο ένα ομοφυλόφιλο ζευγάρι στο οποίο δεν υπάρχουν οι ρόλοι. Δεν υπάρχει ο πατέρας, δεν υπάρχει η μητέρα. Αυτά που λένε τώρα γονέας 1 και γονέας 2 είναι αστεία πράγματα. Βγαίνουμε από τις προδιαγραφές μας δηλαδή .
Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος σε συνέντευξή του στις 15 Δεκεμβρίου 2023 στο Διεθνές Πρακτορείο Ειδήσεων μεταξύ άλλων είχε δηλώσει :» «Θα πρέπει να κοιτάξουμε την Παιδεία μας. Πηγαίνετε σήμερα σε ένα σχολείο και ρωτήστε τα παιδιά ποιος ήταν ο Κολοκοτρώνης… Απογύμνωσαν τα σχολεία», ανέφερε ο Αρχιεπίσκοπος τονίζοντας πως: «Δεν πετύχαμε να φέρουμε τους νέους στην Εκκλησία». Θα θέλαμε να ακούσουμε την άποψή σας για αυτήν την τοποθέτησή αλλά και με ποιους τρόπους θεωρείτε ότι εμείς οι νέοι θα προσεγγίσουμε τα νοήματα του χριστιανισμού και θα έρθουμε κοντά στην εκκλησία;
Συμφωνώ με τον Αρχιεπίσκοπο γιατί είναι και πνευματικός μου πατέρας, είμαστε χρόνια μαζί. Τα έχουμε συζητήσει πάρα πολλές φορές αυτά και επειδή ήμουν και υπεύθυνος νεότητας στην Βοιωτία και στην κατασκήνωση πολλά χρόνια, πέρασαν χιλιάδες παιδιά από τα χέρια μου. Τα παιδιά πραγματικά δεν ξέρουν στοιχειώδη πράγματα. Εμείς ξέρουμε τι είναι ο Κολοκοτρώνης. Σήμερα μπορούν να σου πουν ότι είναι ήρωας του πολυτεχνείου. Η Εκκλησία κάνει πολλά για την νεολαία, θα μπορούσε όμως να κάνει και περισσότερα. Το παιχνίδι «παίζεται» στην εκκλησία από τον παπά. Δηλαδή αν είναι ένας καλός παπάς σε μια ενορία γύρω του θα μαζευτεί η νεολαία, γιατί είναι ανάγκη της ψυχής ο θεός και η πίστη. Αν έχουμε έναν καλό παπά θα μαζέψει τη νεολαία. Όταν πάω σε μια ενορία και βλέπω νεολαία ξέρω ότι ο παπάς ασχολείται – κάνει καλά την δουλειά του. Τα παιδιά δεν θέλουν ένα στυγνό δάσκαλο που θα κάνει ένα κατηχητικό μάθημα, αλλά θέλουνε έναν πατέρα να κάτσει να ακούσει τα παιδιά και αυτό είναι δύσκολο.
Μάλιστα έλεγε κάποιος ότι για να ασχοληθεί κανείς με τα παιδιά πρέπει να έχει τρεις αρετές , η πρώτη λέει, είναι η υπομονή, η δεύτερη λέγεται υπομονή και η τρίτη υπομονή. Διαφορετικά δε γίνεται. Ένα παιδί στην ηλικία σας έχει σκαμπανεβάσματα. Μία το βλέπεις εκεί και μία το βλέπεις εκεί. Εγώ έχω σταθεροποιηθεί τώρα, έχω γεράσει πια και είναι πάρα πολύ δύσκολο για μένα να παρακολουθώ αυτές τις μεταπτώσεις. Εκεί που σε ανεβάζει στον ουρανό εκεί σε κατεβάζει στη γη. Αυτό θέλει πολύ μεγάλη αντοχή και αγάπη για να το κάνεις και υπομονή βέβαια. Επομένως η εκκλησία είναι ανοιχτή αλλά θέλει και καλό τσοπάνη, πώς το λένε, έτσι…
Η καύση των νεκρών ή πρόταση για κατάργηση θρησκευτικών συμβόλων και άλλες παρόμοιες ενέργειες ή προτάσεις θεωρείτε ότι απειλούν την Εκκλησία;
-Όχι, δεν απειλείται. Κοιτάξτε, κατά πρώτον, η καύση των νεκρών είναι ανατολίτικο έθιμο. Σε αυτήν την περίπτωση πιστεύω ότι ο άνθρωπος πεθαίνει και χάνεται. Στην Εκκλησία δεν το πιστεύουμε αυτό. Πιστεύουμε ότι ο άνθρωπος ζει και θα αναστηθεί κάποια στιγμή. Η ταφή του νεκρού και όλη η διαδικασία της κηδείας του νεκρού είναι πολύτιμη για τον άνθρωπο. Γιατί το πένθος, το να χάσεις έναν άνθρωπό σου, είναι κάτι πολύ σκληρό. Πάρα πολύ σκληρό. Και η Εκκλησία, πολύ σοφά, ακολουθεί μια διαδικασία για να ξεπεράσεις το πένθος σου. Θα το μάθεις, θα πάθεις σοκ ,αλλά θα γίνει η κηδεία, θα κλάψεις. Θα γίνουν τα τριήμερα, που λέμε, τα εννιάμερα, τα σαράντα . Δεν είναι για να βγάλουνε λεφτά οι παπάδες. Αλλά είναι μια διαδικασία να ξεπεράσεις το πένθος σου .Θα πας στον τάφο, θα κλάψεις. Θα ανοίξεις την καρδιά, θα πεις τα παράπονά σου. Και σιγά-σιγά θα ξεπεράσεις το πένθος σου. Στο δυτικό κόσμο που εφαρμόζεται η καύση, και δεν υπάρχει η διαδικασία αυτή, δεν κλαίνε γιατί είναι καθωσπρέπει .Και πολλοί άνθρωποι τρελαίνονται. Υπάρχουν μελέτες που επιβεβαιώνουν ότι οι άνθρωποι που δεν ζήσαν το πένθος, δεν το βιώσανε, τρελαίνονται. Ή βλέπουν φαντάσματα, με την έννοια έχουν εφιάλτες. Γι’ αυτό, λοιπόν, είμαι κατά της καύσης των νεκρών και μόνο για αυτούς που μένουν. Γιατί δεν θα έχουν έναν τόπο, το μνήμα, το σταυρό, το τάφο. Αυτό το έχω ζήσει από μικρό παιδί. Θυμάμαι τον παππού μου, ήμουν τεσσάρων χρονών. Κατά πρώτον, σήμερα κρύβουν το νεκρό στα παιδιά. Κακώς. Ή τον κρύβουν με το καπάκι. Εγώ τον θυμάμαι τον παππού μου, τον είδα στο σπίτι, τον πήγανε εκεί, τον κλάψανε. Θυμάμαι τα μοιρολόγια τους. Και μου έχει μείνει αυτή η εικόνα. Και μετά πηγαίναμε με τη θεία μου, να ανάψουμε και τα καντήλια, αλλά «γιατί να ανάψουμε και τα καντήλια;». μου λέει « για να βλέπει τη νύχτα …»
Υπάρχει η άποψη ότι θα ήταν προτιμότερο η θεία λειτουργία να διεξάγεται στη Νέα Ελληνική. Πιστεύετε ότι θα ήταν ουσιαστική και αποτελεσματική μια τέτοια καινοτομία;
Ναι, το πιστεύω. Το έχουμε επιχειρήσει και εδώ μερικές φορές όταν κάνουμε λειτουργίες σε μαθητές.. Την κάνουμε στη Δημοτική. Είδατε και τώρα στα σχολεία σας που ήρθα να κάνω αγιασμό. Έγινε στη Δημοτική. Το προσέξατε; Εγώ αγαπώ πολύ την αρχαία ελληνική γλώσσα. Είναι αριστούργημα. Και τα κείμενα που έχουν γραφτεί είναι ποίημα. Όταν τα μεταφράζεις καταστρέφονται. Σαν ποίηση όμως. Αλλά σαν νοήματα, όχι. Επομένως θα ήθελα να γίνεται στα αρχαία ελληνικά η λειτουργία, αλλά οι ανάγκες σήμερα επιβάλλουν «να κατέβουμε». Να μεταφράσουμε τα κείμενα και να μπορούν και οι άνθρωποι να τα καταλαβαίνουν. Βέβαια υπάρχουν αντιδράσεις, να ξέρετε, από άλλους κύκλους συντηρητικούς και αυστηρούς .
ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ
ΒΑΣΤΑΡΔΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ
ΗΛΙΑΔΗ ΕΛΕΝΗ
ΚΟΚΚΑΛΑΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣ
ΞΕΝΙΚΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ
Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ. Νεκτάριος (κατά κόσμον Αντωνόπουλος) γεννήθηκε το 1952 στο Μαρούσι.
Κατάγεται εκ πατρός από το Μάνεσι Καλαβρύτων. Είναι πτυχιούχος της Ανωτέρας Ιερατικής Σχολής Αθηνών και της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Μετά τη στρατιωτική του θητεία εκάρη μοναχός και χειροτονήθηκε διάκονος στην Κέρκυρα το 1976 από τον μακαριστό Μητροπολίτη Κερκύρας και Παξών Πολύκαρπο. Το 1977 εγκαταβίωσε στην Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως Σωτήρος Σαγματά. Το 1983 χειροτονήθηκε πρεσβύτερος από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Θηβών και Λεβαδείας και νυν Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο.
Διακόνησε στην Ιερά Μητρόπολη Θηβών και Λεβαδείας ως ιεροκήρυκας και υπεύθυνος του τομέα νεότητος. Το 1991 μετά την παραίτηση για λόγους ασθενείας του μακαριστού καθηγουμένου Αρχιμ. Νικοδήμου Μπανταλούκα εξελέγη ηγούμενος της Ιεράς Μονής Σαγματά.
Στις 18 Οκτωβρίου 2013, εξελέγη Μητροπολίτης Αργολίδος από την Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος. Η ενθρόνιση του έγινε στον Μητροπολιτικό Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου στις 24/11/2013.
Συγγραφικό έργο
Έχει συγγράψει πλήθος βιβλίων ποιμαντικού περιεχομένου (ως Αρχιμανδρίτης της Ι.Μ. Σαγματά και μετέπειτα ως Μητροπολίτης Αργολίδος):
- (2023)Το αλητόπαιδο του Θεού, Ο άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης, Εκδόσεις Επιστροφή
- (2020)“Θα ’μαστε μαζί!”Συντροφιά με τον άγιο Εφραίμ τον Κατουνακιώτη, Εκδόσεις Επιστροφή
- (2019) Ο Άγιος Παιδομάρτυρας Γαβριήλ, Εκδόσεις Επιστροφή
- (2018) Ο Θεός είναι ….άπαιχτος, Εκδόσεις Επιστροφή
- (2018) Οδοιπορικό στον Πολωνία, Εκδόσεις Επιστροφή
- (2017) Τα παιδιά θέλουν λιακάδα, Εκδόσεις Επιστροφή
- (2016) Αγίων Όρος, Εκδόσεις Επιστροφή
- (2015) Αρχιεπίσκοπος Λουκάς, Πορφύρα Εκδόσεις
- (2015) Επιστροφή, Πορφύρα Εκδόσεις
- (2015) Ιερομόναχος Αθανάσιος Χαμακιώτης, Πορφύρα Εκδόσεις
- (2014) Δύο σφαίρες στο Ντονιέτσκ, Πορφύρα Εκδόσεις
- (2013) Συνοδοιπορία με τον Άγιο Λουκά, Πορφύρα Εκδόσεις
- (2013) Συνοδοιπορία με τον Άγιο Λουκά, Πορφύρα Εκδόσεις
- (2013) Συνοδοιπορία με τον Άγιο Λουκά, Πορφύρα Εκδόσεις
- (2012) Στάρετς Αντώνιος, Δομή – Αρχονταρίκι
- (2011) “Ταχύς εις βοήθειαν…”, Ακρίτας
- (2010) L’ Archeveque Lucas, Δομή – Αρχονταρίκι
- (2010) Άγιος Λουκάς ο Ιατρός, Δομή – Αρχονταρίκι
- (2008) Πάσχα το τερπνόν, Ακρίτας (συλλογικό έργο)
- (2007) Υπεύθυνοι για όλα, Ακρίτας
- (2003) Ο στάρετς Σεραφείμ της Βύριτσα 1866-1949, Ακρίτας
- (2002) Ταξιδεύοντας στη χώρα του Δνείπερου, Ακρίτας
- (2000) Return, Ακρίτας
- (2000) Ρώσοι νεομάρτυρες και ομολογητές, Ακρίτας
- (1999) Αρχιεπίσκοπος Λουκάς, Ακρίτας
- (1999) Επιστροφή, Ακρίτας
- (1998) Ιερομόναχος Αθανάσιος Χαμακιώτης, Ακρίτας
- (2019) “Αγάπη αρχοντική”, Επιστροφή [επιμέλεια]
- (2019) “Με θυσία και φιλότιμο”, Επιστροφή [επιμέλεια]
- (2018) “Μέσα στην χαρά του Χριστού”, Επιστροφή [επιμέλεια]
- (2018) Steinhart, Nicolae, Ο Θεός είναι η πιο όμορφη σχέση, Επιστροφή [επιμέλεια]
- (2017) Λουκάς, Αρχιεπίσκοπος Συμφερουπόλεως και Κριμαίας, Εις οικοδομήν του σώματος του Χριστού,
- (2017) Ευφράνθητι έρημος, Επιστροφή [επιμέλεια]
- (2016) Λουκάς, Αρχιεπίσκοπος Συμφερουπόλεως και Κριμαίας, Ρήματα ζωής αιωνίου, Επιστροφή [επιμέλεια]
- (2015)Εφηβεία, το ταξίδι που σε διαμορφώνει ,Εκδόσεις Επιστροφή
- (2013) Άγιος Λουκάς, Αρχιεπίσκοπος, 1877-1961, Αγάπησα το μαρτύριο, Πορφύρα Εκδόσεις [επιμέλεια]
- (2011) Georgios Sevtsenko, πρωτοπρεσβύτερος, Ασπάζεται υμάς Λουκάς ο αγαπητός Λουκά (Βοϊνο-γιασενετσκι) στον χώρο της ιατρικής επιστήμης, Ακρίτας [επιμέλεια]
- (2011) Μαρουσιάκ, Βασίλειος, Ο Άγιος Γουρίας (Καρπόβ), Δομή – Αρχονταρίκι [επιμέλεια]
- (2009) Ansimov, Georgy, Εχθρός του λαού, Δομή – Αρχονταρίκι [επιμέλεια]
- (2002) Volkov, Oleg, Μια χούφτα στάχτη, Ακρίτας [επιμέλεια]
